Corpus iurisprudentiae Romanae

Repertorium zu den Quellen des römischen Rechts

Digesta Iustiniani Augusti

Recognovit Mommsen (1870) et retractavit Krüger (1928)
Deutsche Übersetzung von Otto/Schilling/Sintenis (1830–1833)
Pap.quaest. XVI
Quaestionum lib.Papiniani Quaestionum libri

Quaestionum libri

cum Notis Pauli

Ex libro XVI

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
Dig. 1,1De iustitia et iure (Von der Gerechtigkeit und dem Recht.)Dig. 1,2De origine iuris et omnium magistratuum et successione prudentium (Von dem Ursprung des Rechts und aller Staatsbeamten, so wie der Folge der Rechtsgelehrten.)Dig. 1,3De legibus senatusque consultis et longa consuetudine (Von den Gesetzen, den Senatsbeschlüssen und dem Gewohnheitsrechte.)Dig. 1,4De constitutionibus principum (Von den Constitutionen der Kaiser.)Dig. 1,5De statu hominum (Vom Zustand der Menschen.)Dig. 1,6De his qui sui vel alieni iuris sunt (Von denen, die eigenen Rechtens, und denen, die fremdem Rechte unterworfen sind.)Dig. 1,7De adoptionibus et emancipationibus et aliis modis quibus potestas solvitur (Von der Annahme an Kindes Statt, der Entlassung aus der [väterlichen] Gewalt, und andern Arten deren Aufhebung.)Dig. 1,8De divisione rerum et qualitate (Von der Eintheilung der Sachen und deren Beschaffenheit.)Dig. 1,9De senatoribus (Von den Senatoren.)Dig. 1,10De officio consulis (Von der Amtspflicht des Consuls.)Dig. 1,11De officio praefecti praetorio (Von der Amtspflicht des Präfectus Prätorio.)Dig. 1,12De officio praefecti urbi (Von der Amtspflicht des Stadtvorstehers.)Dig. 1,13De officio quaestoris (Von der Amtspflicht des Quästors.)Dig. 1,14De officio praetorum (Von der Amtspflicht der Prätoren.)Dig. 1,15De officio praefecti vigilum (Von der Amtspflicht des Wachtvorstehers.)Dig. 1,16De officio proconsulis et legati (Von der Amtspflicht des Proconsul und des Legaten.)Dig. 1,17De officio praefecti Augustalis (Von der Amtspflicht des Kaiserlichen Präfecten.)Dig. 1,18De officio praesidis (Von der Amtspflicht des Präsidenten.)Dig. 1,19De officio procuratoris Caesaris vel rationalis (Von der Amtspflicht des Procurators des Kaisers oder Rentbeamten.)Dig. 1,20De officio iuridici (Von der Amtspflicht des Gerichtsverwalters.)Dig. 1,21De officio eius, cui mandata est iurisdictio (Von der Amtspflicht dessen, der mit der Gerichtsbarkeit beauftragt worden ist.)Dig. 1,22De officio adsessorum (Von der Amtspflicht der [Gerichts-] Beisitzer.)
Dig. 2,1De iurisdictione (Von der Gerichtsbarkeit.)Dig. 2,2Quod quisque iuris in alterum statuerit, ut ipse eodem iure utatur (Welche Rechtsgrundsätze Jemand gegen einen Andern aufgebracht hat, die sollen gegen ihn selbst in Anwendung gebracht werden dürfen.)Dig. 2,3Si quis ius dicenti non obtemperaverit (Wenn jemand dem, welcher Recht spricht, nicht gehorcht haben sollte.)Dig. 2,4De in ius vocando (Von der Berufung ins Gericht.)Dig. 2,5Si quis in ius vocatus non ierit sive quis eum vocaverit, quem ex edicto non debuerit (Wenn Jemand vor Gericht berufen worden und nicht gegangen ist, oder die dahin berufen worden sind, welche man dem Edicte nach nicht hätte berufen sollen.)Dig. 2,6In ius vocati ut eant aut satis vel cautum dent (Dass vor Gericht Berufene dahin gehen, oder Bürgen oder anders Sicherheit stellen.)Dig. 2,7Ne quis eum qui in ius vocabitur vi eximat (Dass Niemand den, welcher vor Gericht berufen wird, mit Gewalt entreisse.)Dig. 2,8Qui satisdare cogantur vel iurato promittant vel suae promissioni committantur (Von denen, welche gezwungen werden, Sicherheit zu stellen, oder ein eidliches Versprechen leisten, oder auf ihr einfaches Versprechen entlassen werden.)Dig. 2,9Si ex noxali causa agatur, quemadmodum caveatur (Wie Sicherheit gestellt wird, wenn eine Noxalklage erhoben [oder: wegen Schädenansprüchen geklagt] wird.)Dig. 2,10De eo per quem factum erit quominus quis in iudicio sistat (Von dem, welcher daran Schuld ist, dass sich Jemand nicht vor Gericht stellt.)Dig. 2,11Si quis cautionibus in iudicio sistendi causa factis non obtemperaverit (Wenn Jemand dem geleisteten Versprechen, sich vor Gerichte zu stellen, nicht nachgekommen ist.)Dig. 2,12De feriis et dilationibus et diversis temporibus (Von den Gerichtsferien und Aufschubsgestattungen und der Berechnung verschiedener Zeiten.)Dig. 2,13De edendo (Vom Vorzeigen.)Dig. 2,14De pactis (Von Verträgen.)Dig. 2,15De transactionibus (Von Vergleichen.)
Dig. 40,1De manumissionibus (Von den Freilassungen.)Dig. 40,2De manumissis vindicta (Von den durch den Stab freigelassenen [Sclaven].)Dig. 40,3De manumissionibus quae servis ad universitatem pertinentibus imponuntur (Von den Freilassungen, welche Sclaven ertheilt werden, welche einer Gemeinheit angehören.)Dig. 40,4De manumissis testamento (Von den durch ein Testament freigelassenen [Sclaven.])Dig. 40,5De fideicommissariis libertatibus (Von den fideicommissarischen Freiheiten.)Dig. 40,6De ademptione libertatis (Von der Zurücknahme der Freiheit.)Dig. 40,7De statuliberis (Von den Bedingtfreien.)Dig. 40,8Qui sine manumissione ad libertatem perveniunt (Welche [Sclaven] ohne Freilassung zur Freiheit gelangen.)Dig. 40,9Qui et a quibus manumissi liberi non fiunt et ad legem Aeliam Sentiam (Welche Sclaven durch die Freilassung wegen ihrer selbst, und wegen ihres Freilassers nicht frei werden, und zum Aelisch-Sentischen Gesetz.)Dig. 40,10De iure aureorum anulorum (Von dem Recht der goldenen Ringe.)Dig. 40,11De natalibus restituendis (Von der Zurückversetzung in den Geburtsstand.)Dig. 40,12De liberali causa (Von dem Rechtsstreit über die Freiheit.)Dig. 40,13Quibus ad libertatem proclamare non licet (Welche nicht auf die Freiheit Anspruch machen dürfen.)Dig. 40,14Si ingenuus esse dicetur (Wenn behauptet werden wird, dass [ein Freigelassener] ein Freigeborner sei.)Dig. 40,15Ne de statu defunctorum post quinquennium quaeratur (Dass der Rechtszustand Verstorbener nach fünf Jahren nicht untersucht werden soll.)Dig. 40,16De collusione detegenda (Von der Entdeckung eines heimlichen Einverständnisses.)
Dig. 43,1De interdictis sive extraordinariis actionibus, quae pro his competunt (Von den Interdicten und ausserordentlichen Klagen, die an deren Statt zuständig sind.)Dig. 43,2Quorum bonorum (Welchen Nachlass.)Dig. 43,3Quod legatorum (Was von Vermächtnissen.)Dig. 43,4Ne vis fiat ei, qui in possessionem missus erit (Dass Dem keine Gewalt geschehe, der in den Besitz gesetzt sein wird.)Dig. 43,5De tabulis exhibendis (Von der Auslieferung der Testamente.)Dig. 43,6Ne quid in loco sacro fiat (Dass an einem heiligen Orte Etwas nicht geschehe.)Dig. 43,7De locis et itineribus publicis (Von öffentlichen Plätzen und Wegen.)Dig. 43,8Ne quid in loco publico vel itinere fiat (Dass an einem öffentlichen Platze oder Wege Etwas nicht geschehe.)Dig. 43,9De loco publico fruendo (Von dem Genuss eines öffentlichen Platzes.)Dig. 43,10De via publica et si quid in ea factum esse dicatur (Von öffentlichen Strassen und wenn etwas in demselben errichtet werden sein soll.)Dig. 43,11De via publica et itinere publico reficiendo (Von der Ausbesserung öffentlicher Strassen und Wege.)Dig. 43,12De fluminibus. ne quid in flumine publico ripave eius fiat, quo peius navigetur (Von den Flüssen, dass Etwas in einem öffentlichen Flusse oder an dessen Ufer nicht geschehe, wodurch die Schifffahrt beeinträchtigt wird.)Dig. 43,13Ne quid in flumine publico fiat, quo aliter aqua fluat, atque uti priore aestate fluxit (Dass in einem öffentlichen Fluss Etwas nicht geschehe, wodurch der Wasserfluss gegen den im vorhergehenden Sommer geändert wird.)Dig. 43,14Ut in flumine publico navigare liceat (Dass die Schifffahrt an einem öffentlichen Flusse gestattet sei.)Dig. 43,15De ripa munienda (Von der Befestigung des Ufers.)Dig. 43,16De vi et de vi armata (Von der Gewalt und der Gewalt mit Waffen.)Dig. 43,17Uti possidetis (Wie ihr besitzet.)Dig. 43,18De superficiebus (Von Erbpachtungen.)Dig. 43,19De itinere actuque privato (Von Privatwegen.)Dig. 43,20De aqua cottidiana et aestiva (Vom täglichen Wasser und dem Sommerwasser.)Dig. 43,21De rivis (Von den Kanälen.)Dig. 43,22De fonte (Von den Quellen.)Dig. 43,23De cloacis (Von den Kloaken.)Dig. 43,24Quod vi aut clam (Was gewaltsam oder heimlich.)Dig. 43,25De remissionibus (Von den Remissionen.)Dig. 43,26De precario (Vom bittweisen [Besitzverhältniss].)Dig. 43,27De arboribus caedendis (Vom Baumfällen.)Dig. 43,28De glande legenda (Vom Auflesen der Eicheln.)Dig. 43,29De homine libero exhibendo (Von der Auslieferung freier Menschen.)Dig. 43,30De liberis exhibendis, item ducendis (Von der Auslieferung der Kinder und deren Abführung.)Dig. 43,31Utrubi (Vom (Interdicte) Wo immer.)Dig. 43,32De migrando (Vom Ausziehen lassen.)Dig. 43,33De Salviano interdicto (Vom Salvianischen Interdict.)
Dig. 28,7,15Pa­pi­nia­nus li­bro sex­to de­ci­mo quaes­tio­num. Fi­lius, qui fuit in po­tes­ta­te, sub con­di­cio­ne scrip­tus he­res, quam se­na­tus aut prin­ceps im­pro­bant, tes­ta­men­tum in­fir­met pa­tris, ac si con­di­cio non es­set in eius po­tes­ta­te: nam quae fac­ta lae­dunt pie­ta­tem ex­is­ti­ma­tio­nem ve­re­cun­diam nos­tram et, ut ge­ne­ra­li­ter di­xe­rim, con­tra bo­nos mo­res fiunt, nec fa­ce­re nos pos­se cre­den­dum est.

Übersetzung nicht erfasst.

Dig. 29,2,84Pa­pi­nia­nus li­bro sex­to de­ci­mo quaes­tio­num. Ven­tre prae­terito si fi­lius qui fuit em­an­ci­pa­tus aut ex­ter he­res in­sti­tu­tus sit, quam­diu rum­pi tes­ta­men­tum pot­est, non de­fer­tur ex tes­ta­men­to he­redi­tas. sed si va­cuo ven­tre mu­lier fuit et in­cer­to eo fi­lius in fa­mi­lia re­ten­tus vi­ta de­ces­sit, he­res fuis­se in­tel­le­gi­tur: em­an­ci­pa­tus aut ex­ter non ali­ter pos­sunt he­redi­ta­tem quae­re­re, quam si non es­se prae­gna­tem sciant. er­go si ven­tre ple­no sit mu­lier, non­ne in­iquum erit in­ter­ea de­func­tum fi­lium he­redi suo re­lin­que­re ni­hil? et id­eo de­cre­to fi­lio suc­cur­ren­dum est, quia, si­ve fra­ter ei nas­ca­tur si­ve non nas­ca­tur, pa­tri he­res fu­tu­rus est. ea­dem­que ra­tio fa­cit, ut em­an­ci­pa­to quo­que sub­ve­ni­ri de­beat, qui al­ter­utro ca­su rem om­ni­mo­do ha­bi­tu­rus est.

Übersetzung nicht erfasst.

Dig. 29,4,26Pa­pi­nia­nus li­bro sex­to de­ci­mo quaes­tio­num. Iu­lia­nus scri­bit pa­trem, qui fi­liam si­bi sub­sti­tu­tam ius­sit ad­ire he­redi­ta­tem, le­ga­ta quae ab ip­so da­ta sunt ex sen­ten­tia edic­ti prae­sta­tu­rum, quon­iam fi­lia pa­tri sub­sti­tui­tur in ca­su, non ut ar­bi­trium eli­gen­di re­lin­qua­tur: sed si va­ria le­ga­ta su­pra do­dran­tem da­ta sint, eo­rum prius ra­tio­nem ha­ben­dam, quae a fi­lia re­lic­ta sunt. non enim ca­ret do­lo pa­ter, qui ho­no­re pro­prio omis­so prop­ter com­pen­dium alie­nam in­sti­tu­tio­nem ma­luit. 1De­ni­que si fi­liae pa­ter sub­sti­tu­tus ad­iit he­redi­ta­tem, ni­hil eum do­lo fa­ce­re Iu­lia­nus ex­is­ti­mat, quia ne­mo fi­liae pa­trem con­tra vo­tum pa­ren­tium sub­sti­tue­re vi­de­tur, sed ut ar­bi­trium eli­gen­di re­lin­quat.

Übersetzung nicht erfasst.

Dig. 31,65Idem li­bro sex­to de­ci­mo quaes­tio­num. Pe­cu­lium le­ga­tum au­ge­ri et mi­nui pot­est, si res pe­cu­lii post­ea es­se in­ci­piant aut de­si­nant. idem in fa­mi­lia erit, si­ve uni­ver­sam fa­mi­liam suam si­ve cer­tam (vel­uti ur­ba­nam aut rus­ti­cam) le­ga­ve­rit ac post­ea ser­vo­rum of­fi­cia vel mi­nis­te­ria mu­ta­ve­rit. ea­dem sunt lec­ti­ca­riis aut pe­dis­e­quis le­ga­tis. 1Qua­dri­gae le­ga­tum equo post­ea mor­tuo perire qui­dam ita cre­dunt, si equus il­le de­ces­sit qui de­mons­tra­bat qua­dri­gam: sed si me­dio tem­po­re de­mi­nu­ta sup­plea­tur, ad le­ga­ta­rium per­ti­ne­bit. 2Ti­tio Sti­chus le­ga­tus post mor­tem Ti­tii li­ber­ta­tem ac­ce­pit: et le­ga­tum ad­ita he­redi­ta­te et li­ber­tas post mor­tem Ti­tii com­pe­tit. idem­que est et si mo­rien­te Ti­tio li­ber es­se ius­sus est. 3Si ta­men Ti­tio ex par­te he­rede in­sti­tu­to ser­vus le­ga­tus sit et post mor­tem eius li­ber es­se ius­sus sit, si­ve ad­ie­rit he­redi­ta­tem Ti­tius si­ve non ad­ie­rit post cu­ius mor­tem li­ber­tas ei da­ta est, de­func­to eo li­ber­tas com­pe­tit.

Übersetzung nicht erfasst.

Dig. 33,3,5Pa­pi­nia­nus li­bro sex­to de­ci­mo quaes­tio­num. Et­si ma­xi­me tes­ta­men­ti fac­tio cum ser­vis alie­nis ex per­so­na do­mi­no­rum est, ea ta­men quae ser­vis re­lin­quun­tur ita va­lent, si li­be­ris re­lic­ta pos­sent va­le­re: sic ad fun­dum do­mi­ni via ser­vo frus­tra le­ga­tur.

Übersetzung nicht erfasst.

Dig. 34,9,12Idem li­bro sex­to de­ci­mo quaes­tio­num. Cum qui­dam scrip­sis­set he­redes quos in­sti­tue­re non po­tue­rat, quam­vis in­sti­tu­tio non va­le­ret ne­que su­pe­rius tes­ta­men­tum rup­tum es­set, he­redi­bus ta­men ut in­dig­nis, qui non ha­bue­runt su­pre­mam vo­lun­ta­tem, abs­tu­lit iam pri­dem se­na­tus he­redi­ta­tem. quod di­vus Mar­cus in eius per­so­na iu­di­ca­vit, cu­ius no­men per­ac­to tes­ta­men­to tes­ta­tor in­du­xe­rat: cau­sam enim ad prae­fec­tos ae­ra­rii mi­sit: ve­rum ab eo le­ga­ta re­lic­ta sal­va man­se­runt. de prae­cep­tio­ni­bus ei­dem da­tis vo­lun­ta­tis erit quaes­tio: et le­ga­tum ei non de­ne­ga­bi­tur, ni­si hoc evi­den­ter tes­ta­to­rem vo­luis­se ap­pa­reat.

Übersetzung nicht erfasst.

Dig. 35,1,70Pa­pi­nia­nus li­bro sex­to de­ci­mo quaes­tio­num. Duos ma­ter fi­lios sub con­di­cio­ne em­an­ci­pa­tio­nis ex par­ti­bus he­redes in­sti­tuit eis­que plu­rium re­rum prae­cep­tio­nes pu­re de­dit: he­redi­ta­tem ad­ie­runt. pa­trem a le­ga­to­rum com­mo­do il­la quo­que ra­tio de­bet sum­mo­ve­re, quod em­an­ci­pan­do fi­lios ob­se­cu­tus vo­lun­ta­ti su­pre­mum iu­di­cium uxo­ris suae cus­to­di­ri vo­luit.

Übersetzung nicht erfasst.

Dig. 35,2,4Pa­pi­nia­nus li­bro sex­to de­ci­mo quaes­tio­num. Fun­do le­ga­to mi­hi sub con­di­cio­ne pen­den­te le­ga­ti con­di­cio­ne he­res me he­redem in­sti­tuit ac post­ea le­ga­ti con­di­cio ex­sti­tit. in Fal­ci­diae ra­tio­ne fun­dus non iu­re he­redi­ta­rio, sed le­ga­ti meus es­se in­tel­le­gi­tur.

Übersetzung nicht erfasst.

Dig. 49,17,13Idem li­bro sex­to de­ci­mo quaes­tio­num. Di­vus Ha­d­ria­nus re­scrip­sit in eo, quem mi­li­tan­tem uxor he­redem in­sti­tue­rat fi­lium, ex­ti­tis­se he­redem et ab eo ser­vos he­redi­ta­rios ma­nu­mis­sos pro­prios eius li­ber­tos fie­ri.

Übersetzung nicht erfasst.