Ad Sabinum libri
Ex libro II
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
Dig. 1,7,10Paulus libro secundo ad Sabinum. Si quis nepotem quasi ex filio natum quem in potestate habet consentiente filio adoptaverit, non adgnascitur avo suus heres, quippe cum post mortem avi quasi in patris sui reccidit potestatem.
Dig. 4,5,11Paulus libro secundo ad Sabinum. Capitis deminutionis tria genera sunt, maxima media minima: tria enim sunt quae habemus, libertatem civitatem familiam. igitur cum omnia haec amittimus, hoc est libertatem et civitatem et familiam, maximam esse capitis deminutionem: cum vero amittimus civitatem, libertatem retinemus, mediam esse capitis deminutionem: cum et libertas et civitas retinetur, familia tantum mutatur, minimam esse capitis deminutionem constat.
Paul. lib. XI. ad Sabin. Es gibt drei Gattungen der Schmälerung des bürgerlichen Zustandes, eine grösste, eine mittlere und eine kleinste (geringste), es gibt nämlich drei [wichtige Dinge], die wir haben, das Freiheitsrecht, das Bürgerrecht, das Familienrecht (libertatem, civitatem, familiam). Dass nun also, wenn wir alle diese drei Gegenstände verlieren, das heisst das Freiheits-, Bürger- und Familienrecht, dies die grösste Schmälerung des bürgerlichen Zustandes; dass ferner, wenn wir das Bürgerrecht verlieren, die Freiheit [aber] behalten, dies die mittlere Schmälerung des bürgerlichen Zustandes, dass [endlich], wenn das Freiheits- und das Bürgerrecht beibehalten, die Familie nur verändert ist, dies die kleinste Schmälerung des bürgerlichen Zustandes sei, ist unbestritten.
Dig. 4,6,44Paulus libro secundo ad Sabinum. Is, qui rei publicae causa abest, in aliqua re laesus non restituitur, in qua, etiamsi11Die Großausgabe liest etiam si statt etiamsi. rei publicae causa non afuisset, damnum erat passurus.
Dig. 17,1,15Paulus libro secundo ad Sabinum. Si mandassem tibi, ut fundum emeres, postea scripsissem, ne emeres, tu, antequam scias me vetuisse, emisses, mandati tibi obligatus ero, ne damno adficiatur is qui suscipit mandatum.
Paul. lib. II. ad Sabin. Wenn ich dir den Ankauf eines Grundstücks aufgetragen, nachher aber dir geschrieben habe, es nicht zu kaufen, und du, ehe du wusstest, dass ich es untersagt, es gekauft hast, so werde ich dir aus dem Auftrage verbindlich sein; damit nicht der Uebernehmer des Auftrags in Schaden komme.
Dig. 28,2,11Paulus libro secundo ad Sabinum. In suis heredibus evidentius apparet continuationem dominii eo rem perducere, ut nulla videatur hereditas fuisse, quasi olim hi domini essent, qui etiam vivo patre quodammodo domini existimantur. unde etiam filius familias appellatur sicut pater familias, sola nota hac adiecta, per quam distinguitur genitor ab eo qui genitus sit. itaque post mortem patris non hereditatem percipere videntur, sed magis liberam bonorum administrationem consequuntur. hac ex causa licet non sint heredes instituti, domini sunt: nec obstat, quod licet eos exheredare, quod et occidere licebat.
Übersetzung nicht erfasst.
Dig. 28,2,31Paulus libro secundo ad Sabinum. Dum apud hostes est filius, pater iure fecit testamentum et recte eum praeterit, cum, si in potestate esset filius, nihil valiturum esset testamentum.
Übersetzung nicht erfasst.
Dig. 28,3,9Paulus libro secundo ad Sabinum. Si pater ab hostibus capiatur filio manente in civitate, reverso eo non rumpitur testamentum:
Übersetzung nicht erfasst.
Dig. 28,5,12Paulus libro secundo ad Sabinum. Si inaequalibus partibus datis ita adiciatur: ‘quos ex disparibus partibus heredes institui, aeque heredes sunto’, existimandum est exaequari eos, scilicet si hoc ante peractum testamentum scriptum sit.
Übersetzung nicht erfasst.
Dig. 28,5,20Paulus libro secundo ad Sabinum. Quo loco scribatur heres sine parte, utrum primo an medio vel novissimo, nihil interest. 1Si iam mortuo quadrans, alii dodrans datus sit et alius sine parte scriptus sit, Labeo eum, qui sine parte heres institutus sit, alterum assem habiturum et hanc mentem esse testantis: quod et Iulianus probat et verum est. 2Quod si vivus et mortuus ex parte dimidia coniunctim heredes instituti sunt, ex altera alius, aequas partes eos habituros ait, quia mortui pars pro non scripto habetur.
Übersetzung nicht erfasst.
Dig. 28,7,5Paulus libro secundo ad Sabinum. Si heredi plures condiciones coniunctim datae sint, omnibus parendum est, quia unius loco habentur, si disiunctim sint, cuilibet.
Übersetzung nicht erfasst.
Dig. 29,2,1Paulus libro secundo ad Sabinum. Qui totam hereditatem adquirere potest, is pro parte eam scindendo adire non potest:
Übersetzung nicht erfasst.
Dig. 29,2,9Paulus libro secundo ad Sabinum. Pupillus si fari possit, licet huius aetatis sit, ut causam adquirendae hereditatis non intellegat, quamvis non videatur scire huiusmodi aetatis puer (neque enim scire neque decernere talis aetas potest, non magis quam furiosus), tamen cum tutoris auctoritate hereditatem adquirere potest: hoc enim favorabiliter eis praestatur.
Übersetzung nicht erfasst.
Übersetzung nicht erfasst.
Übersetzung nicht erfasst.
Dig. 29,2,22Paulus libro secundo ad Sabinum. Si is, ad quem legitima hereditas pertinet, putaverit defunctum servum suum esse et quasi peculium eius nactus sit, placet non obligari eum hereditati. idem ergo dicemus, ut ait Pomponius, si quasi libertini sui, cum ingenuus esset, bona eius occupavit. nam ut quis pro herede gerendo obstringat se hereditati, scire debet, qua ex causa hereditas ad eum pertinet: veluti adgnatus proximus iusto testamento scriptus heres, antequam tabulae proferantur, cum existimaret intestato patrem familias mortuum, quamvis omnia pro domino fecerit, heres tamen non erit. et idem iuris erit, si non iusto testamento scriptus heres prolatis tabulis, cum putaret iustum esse, quamvis omnia pro domino administraverit, hereditatem tamen non adquiret.
Übersetzung nicht erfasst.
Dig. 29,2,26Paulus libro secundo ad Sabinum. Si ego et servus meus vel filius heres institutus sit, si iussero filio vel servo adire, statim et ex mea institutione me heredem esse Pomponius scribit: idem et Marcellus probat et Iulianus.
Übersetzung nicht erfasst.
Dig. 29,2,31Paulus libro secundo ad Sabinum. Heredi cum postumo instituto reliquae partes adcrescunt, quae postumo datae sunt, si certum sit non esse praegnatem, licet heres ignoret.
Übersetzung nicht erfasst.
Dig. 29,2,65Paulus libro secundo ad Sabinum. et si substitutum haberet idem servus ita ‘si heres non erit, ille heres esto’, substitutus locum non habet.
Übersetzung nicht erfasst.
Übersetzung nicht erfasst.
Dig. 30,10Paulus libro secundo ad Sabinum. Iulianus nec a filio familias sine iussu patris optari posse nec ante aditam hereditatem putat, quod est verum.
Übersetzung nicht erfasst.
Dig. 35,1,5Paulus libro secundo ad Sabinum. Condicionibus pupillus et sine tutoris auctoritate parere potest. nec quem moveri, quod expleta condicione necessarius heres aliquando esse potest: nam hoc iure potestatis fieri, non condicionis expletae. 1Item servus vel filius familias sine iussu patris vel domini condicionem implere possunt, quia eo facto nemo fraudatur.
Übersetzung nicht erfasst.
Dig. 36,2,1Paulus libro secundo ad Sabinum. Mortuo patre, licet vivo pupillo, dies legatorum a substituto datorum cedit.
Übersetzung nicht erfasst.
Dig. 37,1,10Paulus libro secundo ad Sabinum. In bonorum possessionibus iuris ignorantia non prodest, quo minus dies cedat, et ideo heredi instituto et ante apertas tabulas dies cedit. satis est enim scire mortuum esse seque proximum cognatum fuisse copiamque eorum quos consuleret habuisse: scientiam enim non hanc accipi, quae iuris prudentibus sit, sed eam, quam quis aut per se habeat aut consulendo prudentiores adsequi potest.
Übersetzung nicht erfasst.
Dig. 38,6,4Paulus libro secundo ad Sabinum. Liberi et capite minuti per edictum praetoris ad bonorum possessionem vocantur parentium, nisi si adoptivi fuerint: hi enim et liberorum nomen amittunt post emancipationem. sed si naturales emancipati et adoptati iterum emancipati sint, habent ius naturale liberorum.
Übersetzung nicht erfasst.
Dig. 45,1,8Paulus libro secundo ad Sabinum. In illa stipulatione: ‘si kalendis Stichum non dederis, decem dare spondes?’ mortuo homine quaeritur, an statim ante kalendas agi possit. Sabinus Proculus exspectandum diem actori putant, quod est verius: tota enim obligatio sub condicione et in diem collata est et licet ad condicionem committi videatur, dies tamen superest. sed cum eo, qui ita promisit: ‘si intra kalendas digito caelum non tetigerit’, agi protinus potest. haec et Marcellus probat.
Paul. lib. II. ad Sabin. Bei folgender Stipulation: im Fall du mir in den Kalenden den Stichus nicht gegeben hättest, gelobst du mir alsdann zehn11Wo einfache Zahlen vorkommen, sind stets soviele tausend Sestertien gemeint, was jedoch als sich von selbst verstehend nicht hinzugefügt worden ist. zu geben? wurde, nachdem der Sclave gestorben war, angefragt, ob sofort vor den Kalenden geklagt werden könne? Sabinus und Proculus sind der Meinung, dass der Kläger den Termin abwarten müsse: was auch gewiss richtig ist; denn die ganze Verbindlichkeit ist unter einer Bedingung und zu einem bestimmten Termine eingegangen, und wenn sie auch in Bezug auf die Bedingung als verwirkt anzusehen sein möchte22Conf. zu dieser Stelle Dirksen Civilist. Abhandlungen Bd. I. S. 459. besonders die sinnreiche Conjectur des Cujacius ante diem als Auflösung der Sign. AD. Die Lesart quoad scheint die passendste zu sein., so ist doch noch der Termin übrig. Gegen Denjenigen aber, welcher ein Versprechen so geleistet hat, wenn er innerhalb der Kalenden den Himmel mit dem Finger nicht berührt haben würde; kann sofort geklagt werden: und dies billigt auch Marcellus.
Dig. 45,1,11Paulus libro secundo ad Sabinum. Filius dum in civitate est si stipuletur, patri reverso ab hostibus videtur adquisisse.
Dig. 49,15,13Paulus libro secundo ad Sabinum. Si me tibi adrogandum dedissem, emancipato me reversum ab hostibus filium meum loco nepotis tibi futurum constat.
Übersetzung nicht erfasst.
Dig. 49,15,17Paulus libro secundo ad Sabinum. Postliminio carent, qui armis victi hostibus se dederunt.
Übersetzung nicht erfasst.
Dig. 50,16,163Paulus libro secundo ad Sabinum. Illa verba ‘optimus maximusque’ vel in eum cadere possunt, qui solus est. sic et circa edictum praetoris ‘supremae tabulae’ habentur et solae. 1‘Pueri’ appellatione etiam puella significatur: nam et feminas puerperas appellant recentes ex partu et Graece παιδίον communiter appellatur.
Übersetzung nicht erfasst.
Dig. 50,17,5Paulus libro secundo ad Sabinum. In negotiis contrahendis alia causa habita est furiosorum, alia eorum qui fari possunt, quamvis actum rei non intellegerent: nam furiosus nullum negotium contrahere potest, pupillus omnia tutore auctore agere potest.
Übersetzung nicht erfasst.