Corpus iurisprudentiae Romanae

Repertorium zu den Quellen des römischen Rechts

Digesta Iustiniani Augusti

Recognovit Mommsen (1870) et retractavit Krüger (1928)
Deutsche Übersetzung von Otto/Schilling/Sintenis (1830–1833)
Marcian.iud. publ.
Marcian. De publicis iudiciis lib.Marciani De publicis iudiciis libri

De publicis iudiciis libri

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50

Ex libro I

Dig. 1,18,15Marcianus libro primo de iudiciis publicis. Illud observandum est, ne qui provinciam regit fines eius excedat nisi voti solvendi causa, dum tamen abnoctare ei non liceat.
Marcian. lib. I. de Jud. Publ. Es ist zu beachten, dass Niemand, wer eine Provinz regiert, deren Grenzen überschreiten darf, ausser um ein Gelübde zu lösen; nur darf er nicht über Nacht ausbleiben.
Dig. 1,22,2Marcianus libro primo de iudiciis publicis. Liberti adsidere possunt. infames autem licet non prohibeantur legibus adsidere, attamen arbitror, ut aliquo quoque decreto principali refertur constitutum, non posse officio adsessoris fungi.
Marcian. lib. I. de Jud. publ. Freigelassene können Beisitzer sein. Infamirte Personen aber können, wiewohl ihnen nach den Gesetzen das Beisitzeramt nicht verwehrt ist, dennoch, wie ich glaube, und auch in einem kaiserlichen Decret als verordnet angeführt wird, das Amt eines Gerichtsbeisitzers nicht bekleiden.
Dig. 48,1,9Marcianus libro primo de iudiciis publicis. Sciendum est, si in capitali causa suum servum reum crimine factum quis non defenderit, non eum pro derelicto haberi, et ideo, si absolutus fuerit, non liberum fieri, sed manere domini.
Übersetzung nicht erfasst.
Dig. 48,2,13Marcianus libro primo de publicis iudiciis. Mulierem propter publicam utilitatem ad annonam pertinentem audiri a praefecto annonae deferentem divus Severus et Antoninus rescripserunt. famosi quoque accusantes sine ulla dubitatione admittuntur. milites quoque, qui causas alienas deferre non possunt, qui pro pace excubant, vel magis ad hanc accusationem admittendi sunt. servi quoque deferentes audiuntur.
Übersetzung nicht erfasst.
Dig. 48,5,29Marcianus libro primo de iudiciis publicis. Quod ex his causis debetur, per condictionem, quae ex lege descendit, petitur.
Übersetzung nicht erfasst.
Dig. 48,5,34Marcianus libro primo de publicis iudiciis. Si quis adulterium a servo suo commissum dicat in eam, quam uxorem habuit, divus Pius rescripsit accusare potius mulierem eum debere, quam in praeiudicium eius servum suum torquere. 1Si quis adulterum non dimiserit, sed retinuerit, forsan filium in noverca vel etiam libertum vel servum in uxore, ex sententia legis tenetur, quamvis verbis non continetur. quae autem retinetur, punitur. sed si dimissam reduxerit, verbis non tenetur: sed tamen dicendum est, ut teneatur, ne fraus fiat. 2Si uxor ex adulterio viri praemium acceperit, lege Iulia quasi adultera tenetur.
Übersetzung nicht erfasst.
Dig. 48,9,4Idem libro primo de publicis iudiciis. cum pater et mater sponsi sponsae socerorum, ut liberorum sponsi generorum appellatione continentur.
Übersetzung nicht erfasst.
Dig. 48,10,11Marcianus libro primo de iudiciis publicis. Si pater filio suo militi, quem habet in potestate, testamento commilitonis filii aliquid adscripserit, quem conmilitonem in militia novit: quia patri non adquiritur, extra poenam est. et cum matri filius adscripserat, divi fratres rescripserunt, cum iussu testatoris hoc scripsit, impunitum eum esse matremque capere posse.
Übersetzung nicht erfasst.
Dig. 48,13,12Marcianus libro primo iudiciorum publicorum. Hac lege tenetur, qui in tabulis publicis minorem pecuniam, quam quid venierit aut locaverit, scripserit aliudve quid simile commiserit. 1Divus Severus et Antoninus quendam clarissimum iuvenem, cum inventus esset arculam in templum ponere ibique hominem includere, qui post clusum templum de arca exiret et de templo multa subtraheret et se in arculam iterum referret, convictum in insulam deportaverunt.
Übersetzung nicht erfasst.
Dig. 48,15,3Marcianus libro primo iudiciorum publicorum. Legis Fabiae crimine suppressi mancipii bona fide possessor non tenetur, id est qui ignorabat servum alienum, et qui voluntate domini putabat id eum agere. et ita de bona fide possessore ipsa lex scripta est: nam adicitur ‘si sciens dolo malo hoc fecerit’: et saepissime a principibus Severo et Antonino constitutum est, ne bonae fidei possessores hac lege teneantur. 1Illud non est omittendum, quod exemplo legis Aquiliae, si is, propter quem quis in Fabiam commisit, decesserit, adhuc accusatio et poena legis Fabiae superest, ut et divus Severus et Antoninus rescripserunt.
Übersetzung nicht erfasst.
Dig. 50,1,8Marcianus libro primo de iudiciis publicis. Non debere cogi decuriones vilius praestare frumentum civibus suis, quam annona exigit, divi fratres rescripserunt, et aliis quoque constitutionibus principalibus id cautum est.
Übersetzung nicht erfasst.
Dig. 50,2,4Marcianus libro primo de iudiciis publicis. Decurio, qui prohibetur conducere quaedam, si iure successerit in conductione, remanet in ea. quod et in omnibus similibus servandum est.
Übersetzung nicht erfasst.
Dig. 50,9,2Marcianus libro primo publicorum. Illa decreta, quae non legitimo numero decurionum coacto facta sunt, non valent.
Übersetzung nicht erfasst.
Dig. 50,16,214Marcianus libro primo publicorum iudiciorum. ‘Munus’ proprie est, quod necessarie obimus lege more imperiove eius, qui iubendi habet potestatem. ‘dona’ autem proprie sunt, quae nulla necessitate iuris officiis et sponte praestantur: quae si non praestentur, nulla repraehensio est et, si praestentur, plerumque laus inest. sed in summa in hoc ventum est, ut non quodcumque munus, id et donum accipiatur, at quod donum fuerit, id munus recte dicatur.
Übersetzung nicht erfasst.

Ex libro II

Dig. 18,7,2Marcianus libro secundo publicorum. Exportandus si venierit ab Italia, in provincia morari potest, nisi specialiter prohibitum fuerit.
Marcian. lib. II. Publ. Ist ein Sclav unter der Bedingung verkauft worden, dass er aus Italien fortgeschafft werden müsse, so darf derselbe in der Provinz sich aufhalten, wenn solches nicht namentlich untersagt worden ist.
Dig. 37,15,4Marcianus libro secundo publicorum iudiciorum. Per procuratorem ingratum libertum posse argui divus Severus et Antoninus rescripserunt.
Übersetzung nicht erfasst.
Dig. 47,16,1Marcianus libro secundo publicorum iudiciorum. Pessimum genus est receptatorum, sine quibus nemo latere diu potest: et praecipitur, ut perinde puniantur atque latrones. in pari causa habendi sunt, qui, cum adprehendere latrones possent, pecunia accepta vel subreptorum parte dimiserunt.
Übersetzung nicht erfasst.
Dig. 47,17,2Marcianus libro secundo iudiciorum publicorum. Sed si interdiu furtum fecerunt, ad ius ordinarium remittendi sunt.
Übersetzung nicht erfasst.
Dig. 47,19,3Marcianus libro secundo publicorum iudiciorum. Divus Severus et Antoninus rescripserunt electionem esse, utrum quis velit crimen expilatae hereditatis extra ordinem apud praefectum urbi vel apud praesides agere an hereditatem a possessoribus iure ordinario vindicare.
Übersetzung nicht erfasst.
Dig. 47,22,3Marcianus libro secundo iudiciorum publicorum. Collegia si qua fuerint illicita, mandatis et constitutionibus et senatus consultis dissolvuntur: sed permittitur eis, cum dissolvuntur, pecunias communes si quas habent dividere pecuniamque inter se partiri. 1In summa autem, nisi ex senatus consulti auctoritate vel Caesaris collegium vel quodcumque tale corpus coierit, contra senatus consultum et mandata et constitutiones collegium celebrat. 2Servos quoque licet in collegio tenuiorum recipi volentibus dominis, ut curatores horum corporum sciant, ne invito aut ignorante domino in collegium tenuiorum reciperent, et in futurum poena teneantur in singulos homines aureorum centum.
Übersetzung nicht erfasst.
Dig. 48,3,6Marcianus libro secundo de iudiciis publicis. Divus Hadrianus Iulio Secundo ita rescripsit et alias rescriptum est non esse utique epistulis eorum credendum, qui quasi damnatos ad praesidem remiserint. idem de irenarchis praeceptum est, quia non omnes ex fide bona elogia scribere compertum est. 1Sed et caput mandatorum exstat, quod divus Pius, cum provinciae Asiae praeerat, sub edicto proposuit, ut irenarchae, cum adprehenderint latrones, interrogent eos de sociis et receptatoribus et interrogationes litteris inclusas atque obsignatas ad cognitionem magistratus mittant. igitur qui cum elogio mittuntur, ex integro audiendi sunt, etsi per litteras missi fuerint vel etiam per irenarchas perducti. sic et divus Pius et alii principes rescripserunt, ut etiam de his, qui requirendi adnotati sunt, non quasi pro damnatis, sed quasi re integra quaeratur, si quis erit qui eum arguat. et ideo cum quis ἀνάκρισιν faceret, iuberi oportet venire irenarchen et quod scripserit, exsequi: et si diligenter ac fideliter hoc fecerit, conlaudandum eum: si parum prudenter non exquisitis argumentis, simpliciter denotare irenarchen minus rettulisse: sed si quid maligne interrogasse aut non dicta rettulisse pro dictis eum compererit, ut vindicet in exemplum, ne quid et aliud postea tale facere moliatur.
Übersetzung nicht erfasst.
Dig. 48,17,1Marcianus libro secundo publicorum. Divi Severi et Antonini magni rescriptum est, ne quis absens puniatur: et hoc iure utimur, ne absentes damnentur: neque enim inaudita causa quemquam damnari aequitatis ratio patitur. 1Si autem gravius quis puniatur, puta in opus metalli vel similem poenam sive capitalem: hoc casu non est irroganda in absentem poena, sed absens requirendus adnotatus est, ut copiam sui praestet. 2Praesides autem provinciarum circa requirendos adnotatos hoc debent facere, ut eos quos adnotaverint edictis adesse iubeant, ut possit innotescere eis quod adnotati sunt, sed et litteras ad magistratus, ubi consistunt, mittere, ut per eos possit innotescere requirendos eos esse adnotatos. 3Eex hoc annus computatur ad se purgandos. 4Sed et Papinianus libro sexto decimo responsorum scripsit requirendum adnotatum si provinciae praesidem intra annum adierit et satis obtulerit, non esse locum mandatis, ut bona fisco vindicentur. nam et si intra annum mortuus sit, criminis causa expirat et perit et bona eius ad successores transmittuntur.
Übersetzung nicht erfasst.
Dig. 48,17,3Marcianus libro secundo de publicis iudiciis. quamcumque enim quaestionem apud fiscum, si non alia sit propria praescriptio, viginti annorum silentio praescribi divi principes voluerunt.
Übersetzung nicht erfasst.
Dig. 48,18,9Marcianus libro secundo de iudiciis publicis. Divus Pius rescripsit posse de servis haberi quaestionem in pecuniaria causa, si aliter veritas inveniri non possit. quod et aliis rescriptis cavetur. sed hoc ita est, ut non facile in re pecuniaria quaestio habeatur: sed si aliter veritas inveniri non possit nisi per tormenta, licet habere quaestionem, ut et divus Severus rescripsit. licet itaque et de servis alienis haberi quaestionem, si ita res suadeat. 1Ex quibus causis quaestio de servis adversus dominos haberi non debet, ex his causis ne quidem interrogationem valere: et multo minus indicia servorum contra dominos admittenda sunt. 2De eo, qui in insulam deportatus est, quaestio habenda non est, ut divus Pius rescripsit. 3Sed nec de statulibero in pecuniariis causis quaestio habenda est nisi deficiente condicione.
Übersetzung nicht erfasst.
Dig. 48,19,11Marcianus libro secundo de publicis iudiciis. Perspiciendum est iudicanti, ne quid aut durius aut remissius constituatur, quam causa deposcit: nec enim aut severitatis aut clementiae gloria affectanda est, sed perpenso iudicio, prout quaeque res expostulat, statuendum est. plane in levioribus causis proniores ad lenitatem iudices esse debent, in gravioribus poenis severitatem legum cum aliquo temperamento benignitatis subsequi. 1Furta domestica si viliora sunt, publice vindicanda non sunt, nec admittenda est huiusmodi accusatio, cum servus a domino vel libertus a patrono, in cuius domo moratur, vel mercennarius ab eo, cui operas suas locaverat, offeratur quaestioni: nam domestica furta vocantur, quae servi dominis vel liberti patronis vel mercennarii apud quos degunt subripiunt. 2Delinquitur autem aut proposito aut impetu aut casu. proposito delinquunt latrones, qui factionem habent: impetu autem, cum per ebrietatem ad manus aut ad ferrum venitur: casu vero, cum in venando telum in feram missum hominem interfecit. 3Capitis poena est bestiis obici vel alias similes poenas pati vel animadverti.
Übersetzung nicht erfasst.
Dig. 48,22,8Marcianus libro secundo publicorum. sed honore quidem illum arceri puto, ceterum impendia debere praestare.
Übersetzung nicht erfasst.
Dig. 48,22,10Marcianus libro secundo publicorum iudiciorum. nec tamen, ne necessarias impensas faciat.
Übersetzung nicht erfasst.
Dig. 48,24,2Marcianus libro secundo publicorum. Si quis in insulam deportatus vel relegatus fuerit, poena etiam post mortem manet, nec licet eum inde transferre aliubi et sepelire inconsulto principe: ut saepissime Severus et Antoninus rescripserunt et multis petentibus hoc ipsum indulserunt.
Übersetzung nicht erfasst.
Dig. 50,4,7Marcianus libro secundo publicorum. Reus delatus etiam ante sententiam honores petere principalibus constitutionibus prohibetur: nec interest, plebeius an decurio fuerit. sed post annum, quam reus delatus est, petere non prohibetur, nisi per ipsum stetit, quo minus causa intra annum expediretur. 1Eum, contra quem propter honores appellatum est, si pendente appellatione honorem usurpaverit, coercendum divus Severus rescripsit. ergo et si is, qui honoribus per sententiam uti prohibitus est, appellaverit, abstinere interim petitione honoris debebit.
Übersetzung nicht erfasst.

Fragmenta incerta

Dig. 48,20,11Marcianus libro ..... de publicis iudiciis. Si quis damnatus appellaverit et pendente appellatione decesserit, bona eius non publicantur: nam ita posterius quoque testamentum eius ratum est. idem est et si appellatio non recepta est. 1Qui reus est non maiestatis, bona administrare potest et pecuniam credere debitamque sibi recipere, si bona fide debitores ei solvunt: in fraudem autem quae alienavit, post condemnationem revocantur.
Übersetzung nicht erfasst.