Corpus iurisprudentiae Romanae

Repertorium zu den Quellen des römischen Rechts

Digesta Iustiniani Augusti

Recognovit Mommsen (1870) et retractavit Krüger (1928)
Deutsche Übersetzung von Otto/Schilling/Sintenis (1830–1833)
Mac.mil.
De re militari lib.Macri De re militari libri

De re militari libri

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50

Ex libro I

Dig. 49,16,12Ma­cer li­bro pri­mo de re mi­li­ta­ri. Of­fi­cium re­gen­tis ex­er­ci­tum non tan­tum in dan­da, sed et­iam in ob­ser­van­da dis­ci­pli­na con­sti­tit. 1Pa­ter­nus quo­que scrip­sit de­be­re eum, qui se me­mi­ne­rit ar­ma­to prae­es­se, par­cis­si­me com­mea­tum da­re, equum mi­li­ta­rem ex­tra pro­vin­ciam du­ci non per­mit­te­re, ad opus pri­va­tum pis­ca­tum ve­na­tum mi­li­tem non mit­te­re. nam in dis­ci­pli­na Au­gus­ti ita ca­ve­tur: ‘Et­si scio fa­b­ri­li­bus ope­ri­bus ex­er­ce­ri mi­li­tes non es­se alie­num, ve­reor ta­men, si quic­quam per­mi­se­ro, quod in usum meum aut tuum fiat, ne mo­dus in ea re non ad­hi­bea­tur, qui mi­hi sit to­le­ran­dus’. 2Of­fi­cium tri­bu­no­rum est vel eo­rum, qui ex­er­ci­tui prae­sunt, mi­li­tes in cas­tris con­ti­ne­re, ad ex­er­ci­ta­tio­nem pro­du­ce­re, cla­ves por­ta­rum sus­ci­pe­re, vi­gi­lias in­ter­dum cir­cum­ire, fru­men­ta­tio­ni­bus com­mi­li­to­num in­ter­es­se, fru­men­tum pro­ba­re, men­so­rum frau­dem co­er­ce­re, de­lic­ta se­cun­dum suae auc­to­ri­ta­tis mo­dum cas­ti­ga­re, prin­ci­piis fre­quen­ter in­ter­es­se, que­rel­las com­mi­li­to­num au­di­re, va­le­tu­di­na­rios in­spi­ce­re.

Übersetzung nicht erfasst.

Ex libro II

Dig. 29,1,26Ma­cer li­bro se­cun­do mi­li­ta­rium. Tes­ta­men­ta eo­rum, qui igno­mi­niae cau­sa mis­si sunt, sta­tim de­si­nunt mi­li­ta­ri iu­re va­le­re, quod an­ni spa­tium tes­ta­men­tis eo­rum, qui ho­nes­tam vel cau­sa­riam mis­sio­nem me­rue­runt, tri­bui­tur. ius tes­tan­di de cas­tren­si, quod fi­liis fa­mi­lias mi­li­tan­ti­bus con­ces­sum est, ad eos, qui igno­mi­niae cau­sa mis­si sunt, non per­ti­net, quod hoc prae­mii lo­co me­ren­ti­bus tri­bu­tum est.

Übersetzung nicht erfasst.

Dig. 35,2,92Ma­cer li­bro se­cun­do de re mi­li­ta­ri. Si mi­les tes­ta­men­to fac­to par­tem di­mi­diam he­redi­ta­tis suae ti­bi re­sti­tui ius­se­rit, de­in­de post mis­sio­nem fac­tis co­di­cil­lis al­te­ram par­tem Ti­tio re­sti­tui ro­ga­ve­rit: si qui­dem post an­num mis­sio­nis suae de­ces­se­rit, et ti­bi et Ti­tio he­res par­tem quar­tam re­ti­ne­bit, quia eo tem­po­re tes­ta­tor de­ces­sit, quo tes­ta­men­tum eius ad be­ne­fi­cium prin­ci­pa­le per­ti­ne­re de­sie­rat: si ve­ro in­tra an­num mis­sio­nis de­ces­se­rit, so­lus Ti­tius de­duc­tio­nem par­tis quar­tae pa­tie­tur, quia eo tem­po­re fi­dei­com­mis­sum ei re­lic­tum est, quo tes­ta­tor iu­re mi­li­ta­ri tes­ta­ri non po­tuit.

Übersetzung nicht erfasst.

Dig. 38,12,1Ma­cer li­bro se­cun­do de re mi­li­ta­ri. Mi­li­ti, qui ca­pi­te pu­ni­ri me­ruit, tes­ta­men­tum fa­ce­re con­ce­den­dum Pau­lus et Me­nan­der scri­bunt eius­que bo­na in­tes­ta­ti, si pu­ni­tus sit, ad co­gna­tos eius per­ti­ne­re, si ta­men ex mi­li­ta­ri de­lic­to, non ex com­mu­ni pu­ni­tus est.

Macer. lib. II. de re milit. Dem Soldaten, der sich der Todesstrafe schuldig gemacht hat, schreiben Paulus und Menander, müsse die Errichtung eines Testaments gestattet werden, und wenn er testamentslos gestorben sei, so gebühre sein Nachlass seinen Verwandten, vorausgesetzt, dass er wegen eines Militärvergehens, und nicht wegen eines gemeinen, gestraft worden ist.

Dig. 48,19,14Ma­cer li­bro se­cun­do de re mi­li­ta­ri. Quae­dam de­lic­ta pa­ga­no aut nul­lam aut le­vio­rem poe­nam ir­ro­gant, mi­li­ti ve­ro gra­vio­rem. nam si mi­les ar­tem lu­di­cram fe­ce­rit vel in ser­vi­tu­tem se venire pas­sus est, ca­pi­te pu­nien­dum Me­nan­der scri­bit.

Übersetzung nicht erfasst.

Dig. 49,16,13Idem li­bro se­cun­do de re mi­li­ta­ri. Mi­li­tes agrum com­pa­ra­re pro­hi­ben­tur in ea pro­vin­cia, in qua bel­li­ca ope­ra per­agunt, sci­li­cet ne stu­dio cul­tu­rae mi­li­tia sua avo­cen­tur. et id­eo do­mum com­pa­ra­re non pro­hi­ben­tur. sed et agros in alia pro­vin­cia com­pa­ra­re pos­sunt. ce­te­rum in ea pro­vin­cia, in quam prop­ter proe­lii cau­sam ve­ne­runt, ne sub alie­no qui­dem no­mi­ne eis agrum com­pa­ra­re li­cet: alio­quin fis­co vin­di­ca­bi­tur. 1Is au­tem, qui con­tra dis­ci­pli­nam agrum com­pa­ra­ve­rit, si nul­la de ea re quaes­tio­ne mo­ta mis­sio­nem ac­ce­pe­rit, in­quie­ta­ri pro­hi­be­tur. 2Il­lud con­stat hu­ius prae­scrip­tio­nis com­mo­dum ad eos, qui igno­mi­niae cau­sa mis­si sunt, non per­ti­ne­re, quod prae­mii lo­co ve­te­r­a­nis con­ces­sum in­tel­le­gi­tur: et id­eo et ad eum, qui cau­sa­ria mis­sus est, pot­est di­ci per­ti­ne­re, cum huic quo­que prae­mium prae­sta­tur. 3Mis­sio­num ge­ne­ra­les cau­sae sunt tres: ho­nes­ta cau­sa­ria igno­mi­nio­sa. ho­nes­ta est, quae tem­po­re mi­li­tiae im­ple­to da­tur: cau­sa­ria, cum quis vi­tio ani­mi vel cor­po­ris mi­nus ido­neus mi­li­tiae re­nun­tia­tur: igno­mi­nio­sa cau­sa est, cum quis prop­ter de­lic­tum sa­cra­men­to sol­vi­tur. et is, qui igno­mi­nia mis­sus est, ne­que Ro­mae ne­que in sa­cro com­ita­tu age­re pot­est. et si si­ne igno­mi­niae men­tio­ne mis­si sunt, ni­hi­lo mi­nus igno­mi­nia mis­si in­tel­le­gun­tur. 4In­re­ve­rens mi­les non tan­tum a tri­bu­no vel cen­tu­rio­ne, sed et­iam a prin­ci­pa­li co­er­cen­dus est. nam eum, qui cen­tu­rio­ni cas­ti­ga­re se vo­len­ti re­sti­te­rit, ve­te­res no­ta­ve­runt: si vi­tem te­nuit, mi­li­tiam mu­tat: si ex in­du­stria fre­git vel ma­num cen­tu­rio­ni in­tu­lit, ca­pi­te pu­ni­tur. 5Eius fu­gam, qui, cum sub cus­to­dia vel in car­ce­re es­set dis­ces­se­rit, in nu­me­ro de­ser­to­rum non com­pu­tan­dam Me­nan­der scrip­sit, quia cus­to­diae re­fu­ga, non mi­li­tiae de­ser­tor est. eum ta­men, qui car­ce­re ef­frac­to fu­ge­rit, et­iam­si an­te non de­se­rue­rit, ca­pi­te pu­nien­dum Pau­lus scrip­sit. 6De­ser­to­rem, qui a pa­tre suo fue­rat ob­la­tus, in de­te­rio­rem mi­li­tiam di­vus Pius da­ri ius­sit, ne vi­dea­tur, in­quit, pa­ter ad sup­pli­cium fi­lium op­tu­lis­se. item di­vus Se­ve­rus et An­to­ni­nus eum, qui post quin­quen­nium de­ser­tio­nis se op­tu­lit, de­por­ta­ri ius­se­runt. quod ex­em­plum et in ce­te­ris se­qui nos de­be­re Me­nan­der scrip­sit.

Übersetzung nicht erfasst.

Dig. 49,17,11Ma­cer li­bro se­cun­do de re mi­li­ta­ri. Cas­tren­se pe­cu­lium est, quod a pa­ren­ti­bus vel co­gna­tis in mi­li­tia agen­ti do­na­tum est vel quod ip­se fi­lius fa­mi­lias in mi­li­tia ad­quisiit, quod, ni­si mi­li­ta­ret, ad­quisi­tu­rus non fuis­set. nam quod erat et si­ne mi­li­tia ad­quisi­tu­rus, id pe­cu­lium eius cas­tren­se non est.

Übersetzung nicht erfasst.